Özgüven ;benlik saygısı demektir.Özgüvenli olmak; kişinin kendisiyle ilgili pozitif düşünmesi, gerçekçi bir şekilde kendi yeteneklerinin farkında olması, kendisine inanması,güvenmesi durumudur.Özgüven eksikliği ise ; bunun tam tersi, kendisini başarısız pasif ,yetersiz,değersiz hissetme durumudur.Özgüven kavramının hayatımızı şekillendirmemizde önemli rolü vardır.Tercihlerimiz ,gideceğimiz yol,amaçlarımız tüm bunlar benlik değerimizin bizi yönlendirmesiyle şekillenen durumlardır.
Özgüveni yüksek olan insanlar, genelde mutlu ve istedikleri yolda önüne bir çok engel çıksa da ilerleyebilen ve amacına ulaşan insanlardır.Peki ya özgüveni olmayanlar?
Özgüven eksikliğine; hayatımızdaki bir çok engelden daha güçlü ve aşılması en zor engellerden biri diyebiliriz.Benlik saygısı düşük olanlar; yalnızlık hisseden,çekimser,kararsız,depresif,aşağılık kompleksi yaşayan,kendi iç dünyalarında çıkmazda hisseden bireylerdir.Tüm her şeyde kendilerini yetersiz gördükleri için aktif olmaları zordur. İş,arkadaş ve aile ilişkileri de olumsuz etkilenmektedir.İş görüşmelerinde ,yeni arkadaş edinme ve ilişkilerinde tereddüt ve yoğun kaygı yaşayarak kendilerine ket vurmak zorunda kalırlar.Eleştirilmekten korktukları için düşüncelerini ifade etmekte,aktarmakta büyük güçlük çekerler.Sürekli dışarıdan birilerinin onları cesaretlendirmeye yönelik telkinlerine ihtiyaç duyarlar,ancak bu telkinleri uygulamaya dökemezler.Dolayısıyla hayatları boyunca olumsuz durumlarla karşılaşmaları muhtemeldir.
Özgüven eksikliğinin en baş kaynağı; yine aile örüntüsüdür.Çocukluk döneminde, yeteri kadar onaylanmayan ve sevgi eksikliği yaşayan bireyler,hayattaki başarılarında yeterli takdiri alamayan, sürekli ailesi tarafından müdahaleye maruz kalan bireyler benlik saygısı yitimine uğrarlar.Aşırı serbest aile geçmişleri olanlar da aynı şekilde özgüveni gelişmeyen bireyler olarak hayatını idame ettirmeye çalışırlar.Kısacası; ailenin tutarsız davranışları,aşırı kontrolcülüğü ve aşırı serbest oluşları özgüven eksiklinin temel taşları niteliğindedir.
Özgüvenin hayatımızda önemli bir yeri olduğu şüphesizdir. Kararlarımızda, amaçlarımızda, izleyeceğimiz yolda özgüven olmazsa olmazımızdır.Yüksek özgüvenli bireyler; tüm bunlarla baş edebilen ve sonuca ulaşanlardır. Peki; özgüven problemi yaşayanlar bu durumla nasıl baş edecek?
Size birkaç öneri;
-Olumlu ve yetenekli yanlarınızı keşfetmeye odaklanın
-Hayattaki tüm başarılarınızın bir listesini yapın
-Mükemmeliyetçi bir tutumunuz var ise bundan vazgeçin
-Hobi edinin ve sosyal amaçlı projelerde yer almaya çalışın
-Arkadaş çevrenizde sizinle ilgili olumlu geri bildirimler yapan kimselerle vakit geçirmeye özen gösterin
-Kendinizle ilgili olumsuz öz eleştirilerden kaçının
-Kendinize gerçekçi hedefler koyun ve bu hedefe ulaşmak için ufak adımlar atın
-Hayır demeyi öğrenin
-Olumsuz bir durumda kendinizi suçlamaktan vazgeçin
-Değişime açık olun bu anlamda sabırlı ve cesaretli davranın
-Tüm bunların yanı sıra mutlaka bir psikologtan yardım alın
Unutmayın ki gerçekçi olan hiç bir şeyin imkansızlığı yoktur.Özgüveniniz çabalarınıza eş değerdir.Çaba göstermedikçe özgüveniniz hep geriye gidecektir.Bu yüzden işe koyulun.Özgüven arzu edileni yapmadıkça değil yaptıkça kazanılır.
Psikolog Gülşah PINAROĞLU
