Acı çekmek istemiyorum,
Acı çekmek istemiyorlar!
Nikotin alımına genellikle ergenlik döneminde başlanır. Nikotin kullanımını yirmili yaşlara kadar sürdüren kişilerin çoğu, genellikle düzenli birer sigara kullanıcısı haline gelir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün bağımlılık tanımına uyarlandığında sigara bağımlılığı şu şekilde ifade edilebilir: “Sigaraya kişinin daha önceden değer verdiği diğer uğraşlardan ve nesnelerden belirgin olarak daha yüksek bir öncelik tanıma davranışıdır”. Diğer bir deyişle sigara kullanımı, bireye ve topluma zarar verici düzeyde bir davranış haline gelir. Bağımlı olan kişiler, belki de sigarayı bırakmak istedikleri halde kullanmaya devam eder ve bırakmakta zorluk çekerler.
Sigara bağımlılığının belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
SİGARA KULLANIMININ NEDENLERİ
Sigara kullanımına başlama nedeni, genellikle kalıtsal ve çevresel etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan bireysel sorunlardan kaynaklanmaktadır. Sigara içmeye bir özenti ile başlanabilir. Bunun yanısıra, bireyin ailesi ve sosyal çevresi ile ilişkili sorunları ve ruhsal kökenli sorunları da sigara kullanımına başlamasında rol oynar. Ruhsal sorunlar arasında depresyon, kaygı bozuklukları, düşük/zedelenmiş özgüven, kendini yalnız hissetme ve dışlanma hissi sayılabilir. İşte sigara kullanımı, tüm bu olumsuz duygu ve tavırlardan kaçınma niyeti ile (bilinçli ya da bilinçdışı) deşarj olma yöntemi olarak başvurulan bir eylemdir. Ancak ortaya çıkan bu eylem, sonuçları daha da kötüye gidebilecek, çaresizce yapılmış bir seçimdir aslında. Bu yolda ilerlemenin ağır bedelleri olabilir; yağmurdan kaçarken doluya tutulmak gibidir. Sigara hakkındaki en büyük yanılgılardan biri de stresi azalttığı iddiasıdır. Oysa tam tersine sigara, stresi kesinlikle azaltmaz.
SİGARANIN STRESİ ARTIRDIĞINI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Günümüzde adına uygarlık dediğimiz yoğun yaşam koşulları ve teknolojik gelişmelerin baskısı altında bir yaşam sürdürme çabası içindeyiz. Yaşam koşulları, buna paralel olarak, bireylerin kimyasal yapısında ve doğru beslenme alışkanlıklarında bozulmalara yol açmaktadır. Şehir yaşantısının ortaya çıkarttığı tüm bu zorluklar ve olumsuzluklar, bireylerde ruhsal ve bedensel bozukluklar oluşturarak sonuçta sosyal iletişim sorunlarına neden olmaktadır.
Bu bağlamda düşünüldüğünde sigara kullanımı, kişide strese yol açan etkenlerin başta gelen nedenleri arasındadır. Çünkü kişi, tüm bunlarla baş edebilmek, karşılaştığı sorunların etkisini azaltabilmek ve sakinleşebilmek amacıyla sigaraya sarılır. Oysa sigara, bu kişilerin vücut kimyalarında ve işlevlerinde yaşamsal bozulmalar oluşturur. Örneğin kan basıncını yükseltir, solunum yollarını daraltır ve akciğerlerde hasar oluşturur. Bunların doğal sonucu olarak, vücut tarafından dokulara yeterince oksijen ulaştırılamaz. Bundan beynimiz de nasibini alır. Sonuçta sağlıklı düşünme işlevini gerçekleştiremez, kişi kendisini daha yoğun bir stres altında hisseder ve dolayısıyla strese yönelik tepki daha da şiddetlenir.
SİGARANIN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR VE BELİRTİLERİ
Öksürük, özellikle soluk vermekte zorlanma ve soluk verirken ıslık çalma sesinin ortaya çıkması, balgamlı öksürük, kalp hızında artış ya da düzensizlikler ve ciltte aşırı solukluk nikotin bağımlılığının en sık görülen belirtileridir. Sigaranın yaşlanmayı hızlandırıcı etkisi de mevcuttur. Cilt renginde değişme, kırışıklıklılar ve sarkmalar daha erken yaşlarda ortaya çıkar.
Bu sorunların bir çoğu nikotinden çok sigara dumanındaki kanser yapıcı maddeler (Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’na göre sigara dumanının içinde bulunan 55 maddenin kanser yapıcı etkisi olduğu kanıtlanmıştır) ve karbonmonoksite bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Karbonmonoksit, kanımızda bulunan ve dokulara oksijen taşıyan alyuvar hücrelerinin içinde yer alan hemoglobine çok daha yüksek bir oranda bağlanarak oksijenin bağlanmasını engeller.
Hiç sigara kullanmamış, ancak tütüne sürekli olarak maruz kalmış kişilerde de kanser ve kalp krizi gelişme riski oldukça yüksektir. Sigara içilen kapalı bir ortamda, sigara içmeyen kişiler de içilen sigaranın yaklaşık üçte birini içmiş gibi olurlar (pasif içicilik).
Sigara kullanan her birey, kendisine ve çevresine karşı olan sorumluluğunu bilmeli ve bu bağımlılıktan (hastalıktan) kurtulmak için bir uzmandan mutlaka acil destek almalıdır.
SİGARA BAĞIMLILIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sigara bağımlılığının tedavisinde ruhsal tedavi yaklaşımları ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kişinin bağımlılık düzeyi belirlendikten sonra o kişiye özgü tedavi planı oluşturulur. Bu nedenle tedavi, kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir.
Sigarayı bırakmayı başardığınız takdirde:
Bir duman canınınızı bu kadar acıtmasın. LÜTFEN DESTEK ALIN.
Psk. Melek BAL
